@@ 0,0 1,247 @@
+<!--
+title: Waarom ik me uitschrijf bij de Remonstranten, maar me meer christen voel dan ooit
+categories: nederlands, faith
+-->
+Na lang nadenken heb ik besloten om me uit te schrijven bij de Remonstranten.
+Ik blijf gewoon lid van mijn geloofsgemeenschap Het Penninckshuis, maar zal
+geen landelijk lid meer zijn van de Broederschap. Ik schrijf dit stukje om al
+mijn gedachtes hierover op een rijtje te zetten en zodat ik andere mensen
+hiernaar kan verwijzen. Bovendien wil ik ook een overweging hebben om aan te
+bieden als motivatie bij mijn uitschrijving.
+
+<!--more-->
+
+Ik heb problemen met de landelijke koers van de Remonstrantse Broederschap,
+maar mijn keuze is een combinatie van overwegingen. Ik wil voorkomen dat dit
+puur een kritiekstuk is en voldoende recht doen aan mijn veelkleurige gedachtes
+en gevoelens. Daarom heb ik besloten om mijn mening op drie niveaus te
+formulieren: landelijk, gemeentelijk en persoonlijk.
+
+## Landelijk
+Ik heb mij heel lang goed kunnen vinden in de plek die de Remonstranten innemen
+in de maatschappij. Ze staan welbewust niet met de rug naar de samenleving,
+maar zijn echt onderdeel van de wereld. Het feit dat ze als eerste kerk
+homohuwelijken inzegenden onderstreept dit en deze interactie met de
+moderniteit heb ik altijd prettig gevonden. Remonstranten staan erom bekend om
+het maatschappelijk discours niet te schuwen en ik vind dit belangrijk voor een
+kerk. Een kerk die zich niet uitspreekt over misstanden, haar sociale taak laat
+liggen en zich te zeer richt op het spirituele en buiten-wereldlijke is voor
+mij niet aantrekkelijk. Desalniettemin kan deze houding ook een keerzijde
+hebben. Hier ben ik achtergekomen toen ik de [bezinningsbrief](https://www.remonstranten.nl/bezinningsbrief/) uit 2021 las. In
+deze brief neemt de Broederschap afstand van polarisatie en positioneert het
+zichzelf expliciet boven het maatschappelijk debat. Ik had hier erg veel moeite
+mee en ik zal uitleggen waarom.
+
+Sinds een aantal jaar ben ik aan het radicaliseren. Ik heb hier zelf nauwelijks
+erg in gehad, maar ik begon steeds vaker te merken dat mijn meningen als
+extreem en polariserend werden ervaren. De eerste keer dat mij dit echt werd
+verweten was tijdens het begin van de discussie rond zwarte piet. Ik kon mij al
+heel vroeg vinden in de redenen waarom zwarte piet racistisch is en dit thema
+was voor mij eigenlijk al klaar en afgerond toen Nederland hier overduidelijk
+nog niet klaar mee was. Ik begreep niet dat mensen zo graag wilden vasthouden
+aan een racistische traditie, terwijl een groep mensen in duidelijke taal
+aangaf dat dit kwetsend was. Ondertussen zijn we redelijk gewend aan een
+sinterklaasfeest met minder racisme, maar in de vroege dagen van Kick Out
+Zwarte Piet werd de antiracisme-activisten regelmatig polarisatie verweten en
+hen werd meermalen gevraag hun toon te matigen.
+
+Ik ben blij dat de mensen van KOZP hun toon nooit hebben gematigd en vind het
+heel erg knap hoe ze hun vreedzame strijd tegen racisme voeren. Ook
+toen wit, gematigd Nederland er nog niet klaar voor was bleven ze hun boodschap
+herhalen zonder die te verdunnen in naam van verbinding.
+
+Martin Luther King werd ook regelmatig verweten dat hij de verbinding met het
+[gematigde witte midden](https://edition.cnn.com/2022/01/15/opinions/mlk-white-moderates-voting-rights-filibuster-ray/index.html) niet zocht in een tijd dat een grote meerderheid van de
+Amerikanen tegen gelijke rechten voor mensen van kleur waren. De geschiedenis
+laat zien dat MLK gelijk had in zijn radicale keuze.
+
+Ook nu krijg ik zelf nog regelmatig het verwijt dat ik er een polariserende
+houding op nahoud. Ik ben klimaatactivist en heb me aangesloten bij Extinction
+Rebellion en Christian Climate Action. Met name mensen die vast blijven houden
+aan bestuurlijke oplossingen vanuit een breed midden nemen aanstoot aan de
+burgerlijk ongehoorzame acties waar ik aan deelneem. Liever zouden ze zien dat
+de klimaatactivisten de gebaande paden van klimaatmarsen, petities en vergunde
+demonstraties zouden bewandelen. De onbuigzame houding die wij activisten
+aannemen als het gaat om ons verzet tegen de verwoesting van de schepping wordt
+regelmatig polariserend genoemd en laten we wel wezen: dat is het natuurlijk
+ook, en dat is zelfs opzettelijk. Zonder volledig gebruik te maken van het
+zogenaamde “radicale flank effect” zouden onze acties niet half zo doeltreffend
+zijn. Een malievelddemonstratie levert hoogstens een “kortje” op in de krant,
+maar een burgerlijk ongehoorzame blokkade van de A12 is wereldnieuws en zet
+onze boodschap helemaal op de agenda. Polarisatie is voor ons noodzakelijk en
+zelfs een middel.
+
+Nu even terug naar 2021, het jaar van de bezinningsbrief. De Remonstrantse
+Broederschap verkoos met deze brief om zichzelf te positioneren als een soort
+maatschappelijk geweten. Het zegt daarbij een hoop goede dingen, want hoe kun
+je nu tegen verbinding zijn? Toch vind ik het moeilijk als je mensen vraagt om
+met elkaar in gesprek te gaan en daarbij hun eigen frame achter te laten. Zo’n
+frame, en zo’n wereldbeeld ontstaat niet zomaar en juist voor gemarginaliseerde
+groepen geldt dat wat afstandelijk een “frame” genoemd wordt eigenlijk een kijk
+op de wereld is die voor een groot deel is vormgegeven door pijn en onrecht.
+Als je mensen oproept om niet te polariseren en vooral de verbinding te blijven
+zoeken dan loop je het risico dat je voorbij gaat aan echte menselijke
+ervaringen: racisme, seksisme, homofobie, transfobie, fatism, validisme...etc.
+
+Wat is je boodschap als je deze groepen vraagt om ook te luisteren en niet zo
+te schreeuwen? Waar is je solidariteit als je hen vraagt om toch ook vooral de
+verbinding te zoeken en een verdraagzame houding aan te nemen? Ik denk dat als
+je je uitspreekt tegen polarisatie dat je dan – wellicht onbedoeld –
+verschillende groepen vraagt om hun toon te matigen en ik denk dat het verleden
+heeft aangetoond dat toonmatiging nooit een goede basis is geweest voor sociale
+vooruitgang. De suffragettes, de zoutmars van Ghandi, de
+burgerrechtenbeweging, de vredesbeweging zijn allemaal voorbeelden van groepen
+mensen die hun toon opzettelijk niet matigden en juist het scherpe contrast
+opzochten met de heersende opinie en autoriteit.
+
+We leven in een tijd van onder andere een klimaatcrisis, biodiversiteitscrisis,
+stikstofcrisis, levenskostencrisis, huizencrisis en een zorgcrisis. De toon van
+het discours, de felheid ervan, en het gebrek aan verbinding en de vlucht naar
+de flanken is niet ons voornaamste probleem. Ik denk dat het leed van mensen
+gehoord moet worden en ik moedig hun aan hun stem te laten horen, ook als dit
+ongenuanceerd klinkt en ook als ze hierbij burgerlijk ongehoorzaam actievoeren.
+Ik ben het niet eens met de boeren die het stikstofbeleid maar niks vinden,
+maar steun hun democratische protest hiertegen van harte. Ik vraag hun ook niet
+hun toon te matigen of de verbinding te zoeken. Dat er vervolgens een oplossing komt
+vanuit verbinding en harmonie is nu eenmaal hoe ons democratisch systeem werkt
+en daarom ben ik er ook nooit bang voor dat extreme geluiden uit de politieke
+flanken op zich een bedreiging vormen in een vrij en democratisch land.
+
+Ik vind de bezinningsbrief zelf pijnlijk en hij weerspiegelt in mijn ogen de
+geprivilegieerde positie van de mensen die hem hebben opgesteld. De
+Remonstrantse Broederschap is overwegend een witte, hoogopgeleide en welvarende
+club. Dit is op zichzelf niet erg en historisch begrijpelijk, maar het is wel
+problematisch als het hierop onvoldoende weet te reflecteren en daarbij de fout
+maakt om vanuit deze begunstigde rol de harde geluiden uit de samenleving
+onvoldoende te verstaan. Ik denk dat we leven in een tijd dat we het moeten
+aanmoedigen dat mensen niet met kousenvoeten rondsluipen met hun mening, maar
+dat ze deze van de daken schreeuwen. De crises vragen hierom, nee schreeuwen
+hierom zelfs. Dat de keerzijde hiervan een social media is dat is veranderd is
+in een open riool dat neem ik dan maar voor lief.
+
+In februari schreef [Koen Holtzapffel](https://www.remonstranten.nl/blog/actueel/verlies-elkaar-niet-als-polarisatie-dichtbij-komt/) een blogpost waarin hij de campagne tegen
+polarisatie van Sire onderschrijft en koppelt aan de verbindingsbrief van twee
+jaar geleden. Ook haalt hij Fred Westerbeke aan: de politiechef van Politie
+Rotterdam die hij had ontvangen om te praten over politie en polarisatie. Dit
+was bijzonder pijnlijk en herhaalde een grove fout die de Remonstranten ook in
+de bezinningsbrief maakten: het opvoeren van de Politie Rotterdam om een
+boodschap van nuance te verkondigen. Uit onderzoek en ervaringen van
+slachtoffers is gebleken dat Politie Rotterdam een enorm [racismeprobleem](https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5205860/racisme-politie-onderzoek-rotterdam) heeft.
+Een feit dat al voor de bezinningsbrief bekend was. Om uit monde van hen de
+boodschap te herhalen dat we de nuance moeten zoeken en het brede midden moeten
+versterken vind ik een klap in het gezicht van alle slachtoffers van racisme en
+[politiegeweld](https://nos.nl/artikel/2402198-verontwaardiging-over-politieoptreden-tijdens-woonprotest-rotterdam) die de Politie Rijnmond in de afgelopen jaren heeft gemaakt.
+
+De blogpost verscheen in een tijd waarin er nogal wat homeles was binnen de
+Remonstranten over uitspraken die Christa Anbeek in november in o.a Trouw had
+gedaan. Mensen vielen met name over haar scherpe woorden: “Een liedje, een
+gebedje, een preekje, dat werkt niet. Voor deze vormen moet je ingewijd zijn,
+daarmee trek je geen mensen”. Ik begrijp dat mensen dit te scherp vonden, maar
+persoonlijk vind ik het wel fijn als iemand praat zonder meel in de mond. Dat
+er vervolgens meermalen gevraagd werd of ze nog wel de Remonstrantse
+beginselverklaring ondersteunde vind ik eerlijk gezegd getuigen van een
+truttigheid die een zo vooruitstrevende kerk onwaardig is. Dat het bestuur dit
+zo serieus heeft genomen dat ze een heuse excuusbrief heeft opgesteld vind ik
+erg moeilijk. Anbeek was inderdaad wat ongenuanceerd, maar ze kaartte wel
+degelijk een probleem aan dat we hebben in onze vergrijzende en leeglopende
+gemeentes.
+
+## Gemeentelijk
+
+Ik ben lid van Geloofsgemeenschap het Penninckshuis in Deventer. Dit is een
+samenwerking van Doopsgezinden, Remonstranten en vrienden. Oorspronkelijk was
+het een combinatie van een Doopsgezinde en Remonstrantse gemeente onder 1 dak,
+maar het Remonstrantse deel werd te klein en toen werd besloten om daar de
+stekker uit te trekken. Toen dit gebeurde kregen de Remonstrantse leden de keus
+om op landelijk niveau lid van de Remonstranten te worden en zo toch onze
+verbinding te behouden met deze kerk. Ik koos er in eerste instantie voor om
+dit niet te doen, maar het begon op een bepaald moment toch te kriebelen. Ik
+miste een christelijke thuishaven en mijn Remonstrantse identiteit. Daarom
+schreef ik me toch weer in. Ondertussen is mijn kijk hierop veranderd. Nu we
+besloten hebben dat corona voorbij is, ga ik weer naar bijna alle diensten van
+mijn gemeente en ik ben ook actief geworden in de beroepingscommissie en af en
+toe stukjes gaan schrijven voor het kerkblaadje en de nieuwsbrief. Ik voel me
+meer dan ooit verbonden met mijn geloofsgemeenschap en heb gemerkt dat dit de
+lacune die ik eerder voelde opvult. Ik voel me meer een “Penninckshuizer” dan
+een Remonstrant en voel me meer verbonden met mijn broeders en zusters binnen
+mijn gemeente dan met de Remonstranten die verspreid zijn over het land.
+
+Jaren geleden maakte toenmalig Koningin Beatrix een statement tegen vluchtige
+contacten op het internet en ze riep ons op om vooral het persoonlijke contact
+in levende lijve op te zoeken. Ik vond dat destijds oubollig, maar ik denk dat
+ik me hier ondertussen toch deels in kan vinden. Mijn contacten met mensen via
+het internet zijn belangrijk voor me, maar ik ben het laatste jaar de fysieke
+contacten in de kerk, maar ook tijdens mijn activisme enorm gaan waarderen en
+ook gaan prefereren boven zoomvergaderingen, Twittergesprekken of Microsoft
+Teams meetings. Waar de fysieke contacten voor mij reëler zijn geworden is mijn
+verbintenis met de andere Remonstranten door het land fictiever geworden in
+mijn brein. Ik begin te begrijpen waarom bijvoorbeeld de PKN niet werkt met
+landelijke leden, maar mensen altijd vraagt om plaatselijk lid te worden van
+een gemeente.
+
+## Persoonlijk
+
+Ik heb mij eerder dit jaar aangesloten bij Christian Climate Action en dit is
+een samenwerking van allerhande smaakjes christenen. De eensgezindheid en
+harmonie daar is werkelijk ontroerend en het heeft me laten inzien dat er heus
+een ware oecumene mogelijk is. Ik ben steeds meer gaan geloven in een synodaal
+verband tussen alle christenen en zie steeds meer in dat onze overeenkomsten
+veel groter zijn dan onze verschillen. Ook valt het me op dat denkbeelden die
+ik had gepositioneerd in het hoekje van de vrijzinnigheid veel breder worden
+gedragen dan ik dacht. Ik heb vrij conservatieve christenen gesproken die
+zielsveel geven om de natuur en met afschuw kijken naar de verwoesting van de
+schepping. Ik heb podcasts beluisterd met mensen uit evangelische hoek waarmee
+ik hartgrondig eens was. Ik heb zelfs ontdekt dat de katholieke kerk die ik
+jaren geleden de rug toekeerde een bloeiende sociaal betrokken traditie heeft
+binnen de Catholic Workers en ik haal veel inspiratie uit hun werkzaamheden in
+Nederland en de boeken van o.a Dorothy Day en Peter Maurin.
+
+Naast dit alles ben ik in sommige opzichten minder vrijzinnig geworden en mijn
+geloof wat traditioneler gaan beleven. Ik vind nog steeds dat een kerk zich
+moet afwenden van bijvoorbeeld homofobie, transfobie, vreemdelingenhaat en ook
+mijn meningen over het patriarchaat zijn ongewijzigd, maar ik merk wel dat ik
+steeds meer opensta voor termen als “zonde” en de “schepping”. Ik kon deze
+concepten altijd moeilijk een plek geven, maar binnen de klimaatcrisis is zonde
+een overduidelijk gegeven en iets waar we als Nederlands burger ongewild
+onderdeel van zijn. Uit onze naam en met ons belastinggeld wordt de planeet
+verwoest en de ietwat stichtelijke term “zonde” is uitermate geschikt om deze
+destructie te omschrijven. Ook het concept van de schepping heeft een plek gevonden
+in mijn geloofsbeleving. Ik volg nog steeds de wetenschappelijke consensus,
+maar het beeld dat wij en de aarde onderdeel zijn van Gods schepping vind ik
+ontroerend en dit voelt treffend tot in mijn haarvaten. Tevens maant het me om
+in actie te komen. De ecofeministsche theoloog Sallie McFague beschreef de
+aarde en het universum als het “lichaam van God” en dit beeld laat me maar niet
+los.
+
+Het vrijzinnig protestantisme heeft veel trekken van een christelijk humanisme.
+Niet zelden tref ik een predikant op zondag die eerst aankondigt dat hij niet
+meer in God gelooft, maar in een kracht, of in een breder concept. Ik geloof
+meer in God dan ooit en ik begin problemen te krijgen met het antropocentrische
+van het humanistische wereldbeeld. Niet de mens, maar God en haar schepping
+moet centraal staan. Zoals Franciscus van Assisi zich op dezelfde hoogte
+plaatste als het kleinste wriemelende insect wil ik me verbonden weten met al
+het leven. Deze invalshoek zorgt ervoor dat ik bijbelpassages lees en psalmen
+zing die ik nooit eerder wist te plaatsen. Ik wil me fysiek en geestelijk
+onderwerpen aan de heiligheid en grootsheid van God en heel de schepping en ik
+ben hiervan doordrongen bij elke klimaatactie waar ik aan deelneem.
+De vaak intellectuele en filosofische invalshoek die ik vanuit de Remonstranten
+tref vind ik weliswaar interessant, maar het weet minder mee te zingen in mijn
+inwendig concert dat wel weerklank vindt vanuit de tradities buiten de
+vrijzinnigheid. Daarnaast heb ik gemerkt dat mijn identiteit als dit of dat
+smaakje christen niet meer zo belangrijk voor me is. Ik voel me verbonden met
+alle christenen, alle mensen en zelfs de gehele schepping. Dat ik met mijn
+christelijke identiteit zou blijven vasthouden aan een splijtzwam over
+predestinatie uit een synode van de 17e eeuw voelt lachwekkend tegen de
+achtergrond van de klimaatcrisis waar we ons in bevinden. Christian Climate
+Action laat mij zien dat er een veel groter en warmer christendom is en dat een
+synodale kerk en ware oecumene echt mogelijk is.
+
+## En nu?
+Ik blijf actief lid van mijn gemeente en zal me verwant blijven voelen met de
+vrijzinnig protestanten en daarbinnen de Remonstranten, maar voel niet meer de
+noodzaak om me in te schrijven bij een specifieke christelijke kerk of
+geloofsbeweging. Misschien komt dit wel weer, maar het voelt tegen het licht
+van mijn geloofsbeleving en de veelzijdigheid van mijn broeders en zusters
+totaal onbelangrijk.
+
+